Polen en de oorlog

Christine van de Wilden heeft een bijzondere band met Polen. Hieronder vertelt ze over haar bezoeken aan de verschillende concentratiekampen.

Majdanek

Op mijn eerste reis naar Polen bezochten we het concentratiekamp Majdanek. Het ligt vlak bij de Russische grens in het plaatsje Lublin. Ik had geen idee wat me te wachten stond. Ik had op de televisie wel eens wat gezien en natuurlijk van de concentratiekampen gehoord maar het zei me nog niet veel. Tot dat ik er kwam. Het begon al bij het monument. Een groot rond betonnen gevaarte bij de ingang. Als je er in keek lagen er duizenden beenderen. We gingen het terrein op en bezochten de barakken waar op de bedden gestreepte pakken lagen die de Joodse mensen toen droegen. Ook bezochten we de gebouwen met de latrines. Dat waren lange zalen met een soort WC's. Eigenlijk gewoon planken met een gat er in. Op een gegeven moment kwamen we in barakken waar een soort museum ingericht was en waar alles bewaard was in metalen kooien. Ik zag daar duizenden schoenen en duizenden brillen, koffers en kleding en andere persoonlijke bezittingen. 

Er heerste een rare stilte. We waren de enige bezoekers en ik voelde me daar zeer ongemakkelijk. We bezochten ook de ruimte van de ovens en ik zag afschuwelijke foto's. Ik werd steeds beroerder. Ook bezochten we de gaskamers en ik kreeg het erg benauwd bij het idee. Daar wij de enige bezoekers waren in dat absurde oord was ik bang dat de portier niet wist dat wij daar nog waren en dat hij de deur op slot zou doen want het was bijna 16.00 uur en dan zou het museum sluiten. De enorme enge stilte die daar heerste was vreselijk en moest er niet aan denken om daar in die gaskamer opgesloten te worden. Ik wilde daar graag weer weg, naar buiten de frisse lucht in. Toen ik eenmaal weer buiten het terrein stond en we de auto weer instapten zei ik; en nu wil ik een borrel!

Auschwitz/Birkenau

Enige jaren daarna bezochten we op een van onze reizen zoals de Polen zeggen; Oswiecim. Eigenlijk hetzelfde verhaal als in Majdanek. Alleen was Auschwitz veel toeristischer vond ik. De impact was het zelfde maar toch minder als die allereerste keer in Majdanek. Indrukwekkend waren de spoorrails bij Birkenau die naar het terrein voerden van Auschwitz. Ook daar waren nog een aantal barakken bewaard gebleven. En ook daar heerste een oorverdovende nare stilte. Vele gebouwen zijn daar ingericht als museum en ik zag daar duizenden namen en foto's uit alle landen van mensen die daar vergast zijn.

Stutthof

Ook dat voormalige concentratiekamp bezochten we. Stutthof was het eerste concentratiekamp dat werd gebouwd in 1939 en werd als laatste bevrijd. Het ligt vlakbij Gdansk.

Westerplatte

De invasie door de Duitsers begon op 1 september 1939 op het schiereiland Westerplatte bij Gdansk. Op de heuvel staat het monument met de tekst: Nigdy więcej wojny (nooit meer oorlog). We bezochten daar de ruïnes en nog wat overgebleven bunkers die als museum zijn ingericht. Zeer indrukwekkend. Als je aan de Oostzee staat zie je een monument van een tank. Het symboliseert de plek waar de Tweede wereldoorlog begon.

Op 1 september is het in Polen een nationale herdenkingsdag. Alle oud-strijders treden dan aan. Een indrukwekkend gebeuren. Zij dragen al hun verdiende medailles.  Vele Polen worden ook in Nederland geëerd om hun inzet tijdens de Tweede wereldoorlog.

We hebben veel aan ze te danken.

Hieronder beelden van de bevrijding van Nederland door de Polen. Bij Polen denken we, als het over de oorlog gaat, vaak aan de concentratiekampen. Deze zijn niet door de Polen opgericht, maar door de Nazi's. Polen lag centraal en dat was de reden dat de Nazi's juist daar hun concentratiekampen vestigden.

Dat naast de Canadezen en Amerikanen, de Polen onze bevrijders waren is vaak een onderbelicht deel van de geschiedenis volgens mij.