Mijn Polen

Vaak wordt mij gevraagd wat ik toch met het land Polen heb. Ik kom daar al meer dan twaalf jaar met enige regelmaat. De aanleiding is dat ik destijds Huub heb leren kennen, die een huis in Polen had gekocht. Huub is documentairemaker en heeft in die hoedanigheid in Neder-Silezie in het zuiden van Polen gefilmd. Hij werd verliefd op de streek en toen er een vervallen boerenhoeve te koop stond op een prachtige plek aan de rivier de Bobr in het dorpje Janowiece Wielkie heeft hij dat gekocht.

Het is een oude hoeve, die hij in de loop der jaren samen met Poolse arbeiders heeft opgeknapt. De verwarming ging eerst nog met hout gestookte tegelkachels. Nog steeds vind ik het leuk om de kachels aan te steken. De keuken was de centrale plaats van het huis en dat is het nog steeds voor familie en vrienden.

De tegelkachel in de woonkamer

Inmiddels is er centrale verwarming en zijn er appartementen voor de verhuur. Er komen vaak Duitsers logeren want het gebied behoorde vroeger aan Duitsland. Na de tweede wereldoorlog is het gebied aan Polen toegewezen. De Duitsers zijn toen gedwongen vertrokken en er kwamen Polen voor in de plaats, die de boerenbedrijven overnamen.

Toen ik voor het eerst het dorpje Janowiece Wielkie binnenkwam rijden, was ik meteen verliefd op de prachtige omgeving. En die liefde is er nog steeds.

De hoeve met de vele bijgebouwen noem ik een landgoed. Er is zeven hectare grond, waar je herten, ooievaars en vossen tegenkomt. In 2004 trad Polen toe tot de EU. Langzaamaan kwamen er betere wegen en betere auto’s. De welvaart van een land, zie je vaak terug aan de auto’s die er rijden. Waren dat in het begin dat ik in Polen kwam, van die kleine vierkante eenvoudige karretjes, die ik "koekieblikkiepolskie" noemde, nu zie je deze wagentjes amper meer.

Ik heb geprobeerd de Poolse taal te leren, maar dat is moeilijk. Met een paar woorden en zinnen aangevuld met Duits en Engels kan ik me wel redden. De oudere generatie heeft als vreemde taal Russische geleerd. De jongeren leren graag Duits of Engels. Ze hopen daarmee gemakkelijker werk in het buitenland te vinden. De werkloosheid is hoog in Polen. De meeste Polen die ik ken, die in Nederland wonen en werken, zouden het liefst teruggaan naar Polen. De familiebanden zijn hecht, maar de werkloosheid hoog en een bestaan opbouwen is moeilijk.

De laatste keer dat ik in Polen was, een paar weken geleden, viel het me op dat er zo weinig jongeren op straat liepen. Ook in de naburige stad Jelenia Gora, was het straatbeeld veranderd. Volgens velen zijn de Poolse vrouwen de mooiste ter wereld. Ze zijn inderdaad vaak knap en goed verzorgd. Nu zag ik weinig Poolse meisjes, maar wel veel oudere Poolse mannen en vrouwen, die duidelijk de sporen armoede hadden.

Een aantal chique en hippe modezaken waren verdwenen en er was zoals in alle grote en minder grote steden veel winkelleegstand in het centrum. Iedereen die de capaciteiten heeft om als bouwvakker, verpleegkundige, schoonheidspecialiste, bejaardenverzorgster of wat dan ook in het buitenland aan de slag kan gaan, is vertrokken. Ouderen, mensen die geen buitenlandse talen spreken en mensen met verplichtingen jegens familie blijven achter.

Ik heb altijd heimwee naar Polen. Naar de kleine winkeltjes in het dorp, waar ik in mijn beste Pools aan de winkelierster achter de toonbank mijn boodschappen doorgaf. In Polen heet een winkel een sklep. De meeste sklepjes zijn weg en zelfs in “mijn dorp” Janowiecie Wielkie is nu een grote supermarkt van Dino. Daar spreken de kassamedewerkers ook Engels en Duits. De meeste sklepjes zijn verdwenen. Heimwee, naar een verloren tijd.

Heb je na het zien van de informatie, de foto's en de filmpjes ook zin om Polen te bezoeken? Als je van kamperen houdt, zijn er veel mogelijkheden. Liever iets luxer? Denk dan aan een verblijf in Neder-Selezie en de mooie boerenhoeve Dom Sto Lat. Kijk op de website www.domstolat.com voor meer informatie.